Χολολιθίαση - Πέτρες Στη Χολή

Οι πέτρες στη χολή (χοληδόχος κύστη) είναι ένα συχνό πρόβλημα, που μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή στο χειρουργείο.

Τι είναι η χοληδόχος κύστη; 

Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό, σε σχήμα αχλαδιού όργανο που είναι κρυμμένο κάτω από το συκώτι σας (ήπαρ). Κύρια λειτουργία της χοληδόχου κύστης είναι να αποθηκεύει τη χολή, ένα καφετί ή πρασινωπό υγρό που βοηθά το σώμα να διασπά τις λιπαρές τροφές. Όταν τρώμε ένα γεύμα, η χοληδόχος κύστη απελευθερώνει την αποθηκευμένη χολή μέσα στον κυ­στικό πόρο. Από εκεί το υγρό περνά διαμέσου του χοληδόχου πόρου στο λεπτό έντερο.

Όταν αφαιρείται η χοληδόχος κύστη, κόβεται μόνο ο κυστικός πόρος και έτσι δεν επηρεάζεται η ροή της χολής και η λειτουργία της πέψης. Το ήπαρ συνεχίζει να παράγει και να προωθεί κανονικά τη χολή προς το έντερο, μόνο που δεν την αποθηκεύει πια στη χοληδόχο κύστη. Συνεπώς μπορεί κανείς να ζει κανονικά και χωρίς χοληδόχο κύστη.

Ανατομία ήπατος - χοληφόρων - παγκρέατος

Χολολιθίαση: Τί ακριβώς είναι οι πέτρες στη χολή; 

Χολόλιθοι είναι μικρές πέτρες που σχηματίζονται στο εσωτερικό της χοληδόχου κύστης. Μπορούν να είναι μικροσκοπικά στίγματα ή να πάρουν τόσο μεγάλο μέγεθος, όσο το σύνολο της χοληδόχου κύστης, η οποία μπορεί να είναι μέχρι και 15εκ. Κανονικά, η χοληδόχος κύστη γεμίζει με χολή μεταξύ των γευμάτων. Στη συνέχεια, όταν τρώμε λιπαρά τρόφιμα, η χοληδόχος κύστη αδειάζει τη χολή στο έντερο. Μερικές φορές όμως, οι πέτρες μπορούν να ερεθίσουν τη χοληδόχο κύστη ή και να τη φράξουν. Αν οι πέτρες βγουν έξω από τη χοληδόχο κύστη, μπορούν να προκαλέσουν ίκτερο ή και παγκρεατίτιδα.


Χολόλιθοι στη χοληδόχο κύστη

 

Χολόλιθοι στη χοληδόχο κύστη

Χολόλιθοι στη χοληδόχο κύστη

 

Χολόλιθοι στη χοληδόχο κύστη

 

Πώς δημιουργούνται οι πέτρες στη χολή ;

Βασικά συστατικά της χολής είναι η χοληστερόλη και τα χολικά οξέα. Φυσιολογικά, η συγκέντρωση χολικών οξέων είναι αρκετή ώστε η χοληστερόλη του μείγματος να διατηρείται σε ρευστή μορφή. Όμως μία διατροφή πλούσια σε λί­πη μπορεί να ανατρέψει τη λεπτή ισορροπία, με αποτέλεσμα να παράγεται στο ήπαρ περισσότερη χοληστερόλη από όση μπορούν τα λιπαρά οξέα να χειριστούν. Έτσι, μέρος από αυτή την περίσσεια χο­ληστερόλης αρχίζει να στερεοποιείται σε κρυστάλλους, που λέγονται χολόλιθοι. Περίπου 80% όλων των χολόλιθων δημιουργούνται με αυτόν τον τρό­πο. Το υπόλοιπο 20% αποτελούνται από ασβέστιο αναμεμιγμένο με μια χολοχρωστική, τη χολερυθρίνη.

Αν το ήπαρ αποτύχει στην παραγωγή επαρκούς ποσότητας χολικών οξέων, χολόλιθοι μπορεί να σχηματιστούν ακόμη και αν τρέφεται κανείς σωστά. Άλλοι παρά­γοντες που πιθανόν μειώνουν τη δραστηριότητα της χοληδόχου, οδηγώντας έτσι σε σχηματισμό χο­λόλιθων είναι, μεταξύ άλλων, η κίρρωση, η χρήση αντισυλληπτικών από το στόμα και η εγκυμοσύνη. Οι λίθοι (πέτρες) στη χοληδόχο κύστη εμφανίζονται στο 30% των ανθρώπων, σε κάθε ηλικία και φύλο. Είναι όμως συχνότερες σε γυναίκες, παχύσαρκες, πολύτοκους, ηλικίας γύρω στα 50.

Ποια είναι τα συμπτώματα της χολολιθίασης;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι χολόλιθοι δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα. Συνήθως η ύπαρξη χολόλιθων γίνεται αντιληπτή όταν αυτοί ενσφηνωθούν σε έναν από τους πόρους που μεταφέρουν τη χολή. Όταν συμβεί μια τέτοια απόφραξη, είναι πιθανό να εμ­φανιστούν τα εξής:

♦   Έντονος και ξαφνικός πόνος στο πά­νω δεξιό τμήμα της κοιλιάς, που ίσως επεκτείνεται και προς το πάνω τμή­μα της πλάτης.

♦    Επαναλαμβανόμενα επεισόδια ή υπο­τροπές δυσπεψίας.

♦    Έντονη ναυτία και εμετός.

♦   Πυρετός και ρίγος.

♦    Ίκτερος.

Η χρόνια φλεγμονή της χοληδόχου κύστης (χρόνια χολοκυστίτις), προκαλεί άτυπα άλγη στην δεξιά άνω κοιλία ή στο επιγάστριο (κωλικοί).

Η οξεία φλεγμονή της κύστης (οξεία χολοκυστίτις) οφείλεται στην απόφραξη του κυστικού πόρου (είναι ο σωλήνας που συνδέει την κύστη με τον κοινό ηπατικό πόρο για να σχηματίσουν τον λεγόμενο χοληδόχο πόρο). Η απόφραξη οδηγεί σε οίδημα της κύστης και σε φλεγμονή και μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη διάταση αυτής (ο λεγόμενος ύδρωπας). Πόνος, πυρετός, κακουχία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά.

Μπορεί όμως μια πέτρα να φύγει από τη χοληδόχο κύστη και να αποφράξει το χοληδόχο πόρο και να δημιουργηθεί σοβαρή απόφραξη (πλήρης αδυναμία αποβολής της χολής από το συκώτι στο έντερο). Πόνος, υψηλός πυρετός με ρίγος, καθώς και κίτρινη χρώση του δέρματος-αποφρακτικός ίκτερος επακολουθούν (χολαγγειΐτιδα).

Αν η απόφραξη γίνει ακόμα πιο χαμηλά μπορεί να προκληθεί η λεγόμενη λιθιασική παγκρεατίτιδα, μία εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση.

Σπάνια, ένας χολόλιθος μπορεί να προκαλέσει ειλεό (απόφραξη εντέρου), συρίγγιο κύστης και 12δακτύλου (συρίγγιο ονομάζεται η οποιαδήποτε παθολογική επικοινωνία) και τέλος επί πολυετούς παραμονής μιας χολολιθίασης μπορεί να προκληθεί καρκίνος της χοληδόχου κύστης.

 

Οξεία και χρόνια χολοκυστίτις

Λιθιασική παγκρεατίτιδα

Πώς διαγιγνώσκεται η χολολιθίαση;

Η καλύτερη μέθοδος εξέτασης για τη διάγνωση της χολολιθίασης είναι το υπερηχογράφημα. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να απεικονισθεί με την αξονική τομογραφία ή και την απλή ακτινογραφία κοιλίας.

Απλή ακτινογραφία κοιλίας: Χολολιθίαση

Υπερηχογράφημα: Χολολιθίαση

Υπερηχογράφημα: Χολολιθίαση

 
Υπερηχογράφημα: Χολολιθίαση

Αξονική τομογραφία κοιλίας: Χολολιθίαση

Ποια είναι η αντιμετώπιση της χολολιθίασης;

Εάν γνωρίζετε ότι έχετε πέτρες στη χολή, αλλά δεν έχετε συμπτώματα, τότε μάλλον δεν θα χρειαστεί θεραπεία. Αλλά αν αρχίσουν τα συμπτώματα, η πάθηση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Τα συμπτώματα μπορεί να έρχονται και να φεύγουν, αλλά συχνά επιδεινώνονται με το πέρασμα του χρόνου.

Η αντιμετώπιση της χολολιθίασης συντηρητικά με φάρμακα για να διαλυθούν οι χολόλιθοι έχει πτωχά και αμφίβολα αποτελέσματα. Για αυτό προτιμητέα είναι η χειρουργική αντιμετώπιση με χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή).

Σημαντικές Πληροφορίες για την Επέμβαση

Αφαίρεση χοληδόχου κύστης είναι η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης και ονομάζεται "χολοκυστεκτομή". Αν και η χοληδόχος κύστη εξυπηρετεί μια λειτουργία, δεν είναι απόλυτα απαραίτητη για μια φυσιολογική, υγιή ζωή. Αυτή η επέμβαση θεωρεί­ται μία από τις ασφαλέστερες εγχειρήσεις. Είναι επίσης η μόνη θεραπεία που εκμηδενίζει την πιθα­νότητα ανάπτυξης άλλων λίθων στο μέλλον.

Υπάρχουν 2 βασικοί τρόποι για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης:

Με λαπαροσκοπική χειρουργική: Ο χειρουργός κάνει μια μικρή τομή 1 εκ, στην κοιλιά κάτω από τον ομφαλό και φουσκώνει τη κοιλιά με αέριο διοξείδιο του άνθρακα ώστε να σχηματιστεί ένας θόλος για μπορεί να δει μέσα σε αυτήν με το λαπαροσκόπιο. Στη συνέχεια ο χειρουργός κάνει 3 τομές περίπου 0,5-1 εκ, ώστε να τοποθετήσει τα εργαλεία με τα οποία θα εκτελέσει την επέμβαση. Οι περισσότερες χολοκυστεκτομές γίνονται χρησιμοποιώντας λαπαροσκοπική τεχνική, αλλά μερικές φορές και η ανοικτή χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη, διότι η χοληδόχος κύστη και τα χοληφόρα αγγεία είναι πολύ φλεγμονώδη ώστε να καθίσταται αναγκαία η ανοικτή προσέγγιση. Για αυτό το λόγο μια προγραμματισμένη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι προτιμητέα, παρά μια επείγουσα χολοκυστεκτομή σε οξεία χολοκυστίτιδα.

Με ανοικτή χειρουργική επέμβαση: Αυτό σημαίνει ότι ο χειρουργός κάνει μια αρκετά μεγάλη τομή στην κοιλιά, κάτω από το δεξιό πλευρικό τόξο για να κάνει τη χειρουργική επέμβαση άμεσα.

Τοποθέτηση trocars στη κοιλιά

Λαπαροσκόπηση: Χοληδόχος κύστη

Παρακέντηση διατεταμένης (διογκωμένης) χοληδόχου κύστης

Παρασκευή του κυστικού πόρου

Απολίνωση του κυστικού πόρου

Παρασκευή της κυστικής αρτηρίας

Αφαίρεση της χοληδόχου κύστης

 

Μετεγχειρητικές Οδηγίες

• Ο μετεγχειρητικός πόνος αντιμετωπίζεται με ήπια αναλγητικά.
• Για την προστασία σας από πιθανές μετεγχειρητικές φλεγμονές χορηγείται συνήθως αντιβιοτική αγωγή από το στόμα για διάστημα λίγων ημερών.
• Αποφύγετε την άρση μεγάλου βάρους (πάνω από 10 κιλά) για ένα μήνα.
• Διαιτητικές συμβουλές μετά τη χολοκυστεκτομή:

Στην περίοδο μετά την αφαίρεση χολής, το πεπτικό σύστημα λειτουργεί χωρίς έτοιμη χολή αποθηκευμένη στη χοληδόχο κύστη. Για να προσαρμοστεί ο οργανισμός στη νέα κατάσταση θα πρέπει να υπάρχει μια σταδιακή μετάβαση από τα σχεδόν άλιπα τρόφιμα προς τα πιο λιπαρά. Το χρονικό διάστημα διαφέρει για το κάθε άτομο και συνήθως θα πρέπει να αποφεύγονται για δεκαπέντε ημέρες:

1. Ζωικά λίπη (βούτυρο, λίπος)
2. Λιπαρά κρέατα (χοιρινό, εντόσθια, πέτσες κοτόπουλου εκτός άπαχου μοσχαριού), οστρακοειδή, καλαμάρια, γαρίδες
3. Γάλα και προϊόντα του, εκτός των άπαχων
4. Κρόκος αυγού
5. Οινοπνευματώδη και αναψυκτικά
6. Γλυκά, σοκολάτες, παγωτά
7. Κακάο και Nescafe (όχι φίλτρου)
8. Ξηροί καρποί, ελαιόλαδο
9. Τηγανητά φαγητά, καρυκεύματα και σάλτσες

Στη συνέχεια προστίθενται σταδιακά στο καθημερινό μενού ημίπαχα προϊόντα γάλακτος, ολόκληρο το αυγό, κρέατα και αλλαντικά χαμηλών λιπαρών, κυρίως γαλοπούλας, κοτόπουλου και μόσχου. Εισέρχονται ακόμα το ελαιόλαδο, ξηροί καρποί ανάλατοι, τηγανητά ψάρια, γλυκά, οινοπνευματώδη και αναψυκτικά σε μέτριες ποσότητες. Τελικά, προστίθενται προϊόντα όπως οι σοκολάτες, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οστρακοειδή, κρέατα πλήρη πάχους, βούτυρο και γενικότερα ακολουθεί ο ασθενής το προ της επέμβασης διαιτολόγιό του.

• Μπορείτε να κάνετε μπάνιο μετά την πάροδο 4 - 5 ημερών.
• Μπορείτε να επανέλθετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες 3-4 ημέρες μετά την έξοδο σας.